Leiders met gezag halen het beste uit hun mensen, zorgen voor betere resultaten en voor meer werkplezier. De sleutel tot gezag zit ‘m voor een belangrijk deel in betrouwbaarheid. Medewerkers hebben geen twijfels over de bedoeling van hun leidinggevende. Dit vertrouwen is essentieel voor het goed functioneren van medewerkers, teams en organisaties. Betrouwbaarheid is dus een belangrijke maatstaf voor effectief leiderschap.
Leiders en managers
Covey stelt dat een belangrijk aspect van leiderschap zit in de overtuiging dat verandering noodzakelijk is en in de bereidheid om je persoonlijk aan deze verandering te committeren. Het hebben van een duidelijk beeld van het einddoel, is een vereiste. Leiders zijn in staat om op basis van de huidige situatie te definiëren in welke windrichting stappen gezet dienen te worden en een leider profileert zich daarbij als boegbeeld van een organisatie, kan motiveren en binden en heeft een duidelijke visie. Covey noemt daarbij een duidelijk verschil tussen leiders en managers: leiders zijn gefocust op het ontwerp van de verandering, terwijl managers de ontworpen verandering zo efficiënt en resultaatgericht mogelijk doorvoeren. Management volgt in deze redenering automatisch op leiderschap.
Natuurlijke leiders
De evolutie leert ons dat toen mensen in steeds grotere groepen gingen leven, er een behoefte aan ‘leiders voor langere tijd’ ontstond. Men koos een leider waarbij het belang van de groep het meest mee gediend was. Natuurlijke leiders noemen we dat. Groepen met effectieve leiders presteren beter dan groepen zonder leiders. Leiders zijn effectiever als ze door de groep worden beoordeeld en gekozen. En hoe meer gezag de leider heeft, hoe beter het gaat met het leiderschap. Leiders met gezag halen het beste uit hun mensen: zorgen voor betere resultaten en meer werkplezier.
Gedistribueerd leiderschap
Zeker in grote organisaties is kennis en invloed op veel meer plaatsen aanwezig dan alleen bij de formeel aangewezen leiders. Er is dan sprake van ‘gedistribueerd leiderschap’: afhankelijk van de taak en het moment is iedere deelnemer aan een groep of organisatie soms leider en soms volger. De uitdaging van de leider is om aanwezige kennis en ideeën te sturen en optimaal te benutten. Een leider moet daarbij dus anderen weten te committeren aan de resultaten die hij wil bereiken. Hij zal daartoe alleen geneigd zijn, indien hijzelf ook een waardevolle bijdrage levert aan de groep. Dat betekent ook dat niet-formeel aangestelde leiders, in een situatie waar zij waarde toevoegen als leider, toch vanzelf een leidersrol toegedicht krijgen. Automatisch gevolg is dat alle medewerkers gestimuleerd worden een leidende rol op zich te nemen, in het geval zij ervaren dat hun talent en expertise van toegevoegde waarde is voor het team.
Gezag
Voor elke leider geldt in ieder geval dat hij/zij zich zou moeten afvragen: hoe ontwikkel ik gezag. Leiders met gezag kennen vrijwillige volgers, zijn gefocust op samenwerking in plaats van competitie. De sleutel tot gezag zit ‘m voor een belangrijk deel in betrouwbaarheid. Succesvolle leiders stellen het belang van de groep voorop en creëren de randvoorwaarden waarbinnen de groep kan uitblinken. Binnen een veilige werk,- en leeromgeving hoeven mensen niet op hun tellen te passen en hebben geen twijfels over de bedoeling van hun leidinggevende. Dit vertrouwen is essentieel voor het goed functioneren van medewerkers, teams en organisaties. Vertrouwen is per slot van rekening de belangrijkste menselijke motivatie. Het haalt het beste in de mens naar boven, maar het vraagt vaak veel tijd en geduld en begeleiding om een dergelijke omgeving te creëren.
Betrouwbaarheid is dus een belangrijke maatstaf voor effectief leiderschap: je doet wat je zegt en je zegt wat je doet en je gaat respectvol en integer om met medewerkers, de partners, stakeholders en leveranciers. Resultaat daarvan is dat je omgeving op je kan bouwen, dat afspraken nagekomen worden en dat je transparant bent in je handelen.
Leiderschap bij BIG
BIG ziet het als een prachtige uitdaging om leiders te helpen om gezag te ontwikkelen en de essentie van betrouwbaarheid te begrijpen. En zo effectiever te worden als leidinggevende. Voor managers en leidinggevenden heeft BIG een ruim assortiment trainingen en workshops beschikbaar waarmee kan worden gewerkt aan het vergroten van de kennis en het verbeteren van vaardigheden van iedereen die leiding geeft.
Literatuurlijst:
- The Seven Habbits of Highly Effective People: Powerful Lessons in Personal Change, Stephen R. Covey,
- Succesvol LEAN , Vincent Wiegel & John Maes
- De natuurlijke leider, Mark van Vugt & Anjana Ahuja,
- Darwin voor Managers, Max Wildschut
- Gezag, Mark van Vugt & Max Widschut
