Voor u gelezen: Semco in de polder
Ondernemer Allard Droste schreef een boek over het metaalbewerkingsbedrijf Aldowa dat hij samen met zijn compagnon omvormde van een bureaucratische organisatie naar een succesvol zelfsturend bedrijf met gemotiveerde medewerkers, een open cultuur en weinig structuur, regels en procedures. Hij deed dat door de onorthodoxe managementprincipes van Ricardo Semler (Semco) te voorzien van een Hollands sausje. In het boek Semco in de polder legt hij uit wat het geheim van het succes is. Het boek (188 pagina’s) leest vlot weg, bestaat uit 20 korte hoofdstukken en bevat veel voorbeelden uit de praktijk. Droste geeft in zijn inleiding – terecht – aan dat het vooral een verzameling is van geleerde lessen. Verwacht dus geen wetenschappelijke onderbouwing.
Het eerste hoofdstuk van het boek ‘Droste-blik vol dromen’ is ons van het boek het meeste bijgebleven. Het gaat over het visualiseren en dichterbij halen van je toekomstdromen door te doen alsof ze al zijn uitgekomen. ‘Zet niet alleen een stip op de horizon, maar haal hem naar je toe. Maak het groots. Beleef het alsof het al dichtbij is. Visualiseer het en herhaal het frequent’ is wat de schrijver ons aanbeveelt. Hij illustreert zijn advies met het voorbeeld van De Markthal in Rotterdam. Aldowa wist daar en prachtige opdracht binnen te halen voor het leveren van de enorme plafondpanelen die moesten worden geïllustreerd met afbeeldingen van fruit. Door in het offertetraject te handelen alsof de opdracht al binnen was en veel tijd en geld te investeren in een levensechte mock-up wist Droste met zijn bedrijf deze prestigieuze tender te winnen en maakten zij daarmee hun droom waar.
Dromen heeft voor Droste iets magisch. Ze geven energie en vormen voor hem concrete doelen, maar dan wat vriendelijker omschreven. Het delen van dromen met anderen werkt aanstekelijk stelt hij en maakt dat iedereen wil bijdragen aan het realiseren van het doel. Hij adviseert de volgende opbouw om het ‘dromen’ handen en voeten te geven:
- Definieer je droom
- Zet de droom om in een concreet doel
- Ga het doen: DURF
- Droom verder en stel bij waar nodig
In de hoofdstukken die volgen gaat het boek onder meer in op de wijze van organiseren van je bedrijf, de omgang met kritiek, waarnemen op de werkvloer, voorbeeldgedrag, delen van succes, focus, tonen van emoties en het belang van de klant. Hieronder een aantal adviezen:
- geef verantwoordelijkheid en vertrouwen
- negeer klagers
- neem kleine stappen en experimenteer
- loop rond en praat met medewerkers en klanten
- deel informatie
- stop met controleren, laat medewerkers zichzelf en elkaar controleren
- geef complimenten en vier successen (taart!)
- geef doorlopend het goede voorbeeld (schaf privileges van de directie af)
- durf te kiezen: focus
- geef medewerkers het initiatief, doe zelf een stap opzij
- toon je emoties
- zet de klant op één in alles wat je doet
- vertrouw op je intuïtie
- geef ruimte voor het maken van fouten en leer ervan
- zet je eigen ego opzij
In veel van deze adviezen herkennen we ons; ze liggen in lijn met ons gedachtegoed bij BIG die wij ook wel aanduiden als de 5 B’s van BIG:
- betrouwbare leiders
- betrokken medewerkers
- beheersbare processen
- beweeglijke organisaties
- blijvend verbeteren
We zien de nodige parallelle met de LEAN-filosofie. Het onderdeel ‘leiderschap’ wordt wat minder diepgaand besproken en dat aspect missen we dan ook wel enigszins in dit boek. Droste spreekt over ‘samensturing’ en dat spreekt ons meer aan dan de ‘zelfsturing’ uit de filosofie van Semco. Wij denken namelijk dat maar weinig mensen kunnen omgaan met zelfsturing.
Al met al is het een interessant boek dat lekker wegleest en dat voor de manager die openstaat voor de ‘zachte’ kant van het organiseren van een bedrijf de nodige inspiratie kan bieden.
Semco is in Brazilië het meest geliefde bedrijf om voor te werken: zonder vaste werktijden en andere verplichtingen, zoals bedrijfskleding. Velen bepalen zelf hoeveel ze verdienen, werknemers kiezen en beoordelen zelf hun baas, financiële informatie is beschikbaar voor iedereen – en er wordt winst gemaakt, veel winst.
Bij Semco werken ze in Semco-stijl: een nieuwe, menselijke, productieve, stimulerende en in alle opzichten lonende manier van werken. ‘Semco-stijl’ inspireert en daagt uit tot een nieuwe manier van werken.
Aldus de managementsamenvatting van het boek ‘Semco-stijl’
Er is echter ook de nodige kritiek op deze Semco-stijl: Waar Semler de kracht van medewerkers optimaal lijkt te benutten, is hij andere mensen totaal vergeten, de klanten. Zonder klant heeft geen enkele organisatie een reden om te bestaan. Iedere organisatie moet daarom altijd als doel hebben, klanten geven wat ze verwachten van de organisatie. En de klant komt nergens voor in de verhalen van Semler, wat ook waarschijnlijk de reden is dat veel van de spin-offs verdwenen zijn. Een andere opzet van de organisatie heeft pas zin als de klanten er beter van worden. Bovendien stellen veel deskundigen is het maar de vraag of medewerkers überhaupt zitten te wachten op zelfsturing en of ze wel in staat zijn om om te gaan met die grote mate van vrijheid.
